Το να κρατάς το σπίτι καθαρό και τακτοποιημένο είναι συχνά μία μεγάλη πρόκληση. Κι αν τα προηγούμενα χρόνια αυτό είχε συνδεθεί αποκλειστικά με τις υποχρεώσεις της μαμάς, οι σύγχρονοι ρυθμοί της καθημερινότητας δείχνουν πως είναι απαραίτητο όλοι να βοηθούν με τις δουλειές του σπιτιού. Ακόμα και τα παιδιά.
Αρκετοί γονείς εκεί έξω αμφισβητούν βέβαια την ικανότητα των παιδιών να διαχειριστούν μία τέτοια ευθύνη. Στο πλαίσιο ωστόσο της υγιούς συναισθηματικής τους ανάπτυξης τα παιδιά έχουν περισσότερο από ό,τι πιστεύουμε ανάγκη να νιώσουν μέλος μιας ομάδας και να προσφέρουν ισότιμα σε αυτή. Επομένως χωρίς να παραμερίζουμε το γεγονός πως δεν μπορούν να τα κάνουν όλα εκ των πραγμάτων λόγω ηλικίας, απειρίας αλλά και λόγω ασφάλειας, τα παιδιά συχνά αποδεικνύονται χρήσιμοι βοηθοί στο συμμάζεμα του σπιτιού, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο την αυτοπεποίθησή τους, καλλιεργώντας τον χαρακτήρα τους και αναπτύσσοντας την ενσυναίσθηση των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων που απολαμβάνει κάθε μέλος μέσα σε μία μικρή ή μεγάλη κοινωνική ομάδα.
Για να δούμε όμως με τι μπορεί να ασχοληθεί κάθε παιδί ανάλογα με την ηλικία του, το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται και τις ικανότητές τις οποίες έχει κατακτήσει.
Νήπια (2-3 ετών)
Τα νήπια διαθέτουν επιδέξια χεράκια γιατί έρχονται σε μεγάλη επαφή με πλαστελίνες, μαρκαδόρους και άλλα υλικά που βοηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Για αυτόν το λόγο μία από τις πιο ελαφριές αλλά και ουσιαστικές δουλειές του σπιτιού με την οποία μπορούν να ασχοληθούν είναι το συμμάζεμα των παιχνιδιών τους. Η οργάνωση και η διαλογή των παιχνιδιών σε κουτιά ανάλογα με το είδος ή κατηγορία μπορεί επίσης να τα βοηθήσει να αντιληφθούν καλύτερα το χώρο, τα χρώματα, τα σχήματα, ενώ παράλληλα ευκολύνουν το συμμάζεμα και βοηθούν εμάς να βάλουμε ξανά σε τάξη το χάος από παιχνίδια που επικρατεί στο σαλόνι. Μπορούν επίσης να γεμίσουν το μπολ του κατοικίδιου, να μαζεύουν τα ρούχα τους και να τα βάζουν στα άπλυτα ή στο πλυντήριο αλλά και ανάλογα με την ωριμότητά τους να βοηθούν ακόμα και στο στρώσιμο του κρεβατιού.
Παιδιά προσχολικής ηλικίας (4-5 ετών)
Λειτουργώντας αρκετά μέσω της μίμησης προτύπων τα παιδιά των τεσσάρων με πέντε ετών μπορούν να κάνουν περισσότερες δουλειές χωρίς επίβλεψη. Στηρίζονται αρκετά στον σωστό συντονισμό των κινήσεων, ενώ διαθέτουν τη συναισθηματική αλλά και αναπτυξιακή ωριμότητα να ακολουθήσουν πιο σύνθετες οδηγίες. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να τους αναθέσουμε να φτιάξουν το κρεβάτι τους, να σκουπίσουν το τραπέζι, να τακτοποιήσουν τα καθαρά κουτάλια και πιρούνια, να ποτίσουν τα λουλούδια να ξεσκονίσουν, να χρησιμοποιούν την ηλεκτρική σκούπα αλλά και να φορτώσουν το πλυντήριο ξεχωρίζοντας τα λευκά από τα πολύχρωμα ρούχα, μία διαδικασία που αρκετές φορές την εκλαμβάνουν και σαν παιχνίδι. Αν υπάρχουν αδέρφια στην οικογένεια, όλες αυτές οι δουλειές μπορούν να μοιραστούν και να γίνουν με παιγνιδιάρικο τρόπο, μετρώντας έναν πίνακα σκορ και ανταμείβοντας στο τέλος της εβδομάδας αυτόν που έχει εκπληρώσει τις περισσότερες δουλειές με επιτυχία, αλλά και εκείνον που προσπάθησε.
Παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας (6-9 ετών)
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας διαθέτουν σχετική αυτονόμηση ως προς την ικανοποίηση των προσωπικών τους αναγκών και για αυτόν τον λόγο μπορούν να αναλάβουν περισσότερες ευθύνες μέσα στο σπίτι. Παρόλο που κάποιες φορές οι υποχρεώσεις του σχολείου και των υπολοίπων δραστηριοτήτων δεν τα κάνουν αρκετά πρόθυμα να βοηθήσουν στο σπίτι, το να τους δείχνουμε πως και αυτό αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς τους, στο μικρό μερίδιο βέβαια που τους αναλογεί, τους διδάσκει τη συνέπεια αλλά και την εμπιστοσύνη. Κρατάμε λοιπόν το μέτρο και βοηθάμε το παιδί να αντιληφθεί ότι χρειαζόμαστε τη βοήθειά και την συνεργασία του αφού χωρίς αυτές ένα σημαντικό κομμάτι του σπιτιού δεν θα λειτουργεί σωστά. Σε αυτό το πλαίσιο κινούνται δουλειές όπως το σκούπισμα, το πακετάρισμα του σχολικού τους κολατσιού, η προετοιμασία του πρωινού, η βόλτα του κατοικίδιου με τη συνοδεία ενός ενήλικα, αλλά και το ξεσκόνισμα ή σφουγγάρισμα στο δωμάτιό τους.
Παιδιά σχολικής ηλικίας (10-13 ετών)
Μιλάμε για τις ηλικίες των προεφήβων, οι οποίες μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην καθαριότητα και τακτοποίηση του σπιτιού χωρίς να χρειάζεται να τους καθοδηγούμε ή να τους το υπενθυμίζουμε. Σε αυτή την ηλικία πρέπει να τους έχει γίνει συνείδηση πως συμμετέχουμε όλοι για έναν κοινό σκοπό μέσα στην οικογένεια και αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, ώστε αυτός ο σκοπός να επιτευχθεί καλύτερα, αποτελεσματικότερα και γρηγορότερα. Με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουμε στα παιδιά να είναι υπεύθυνα για τον εαυτό τους αλλά και αυτόνομα. Μπορούν πολύ εύκολα να πλύνουν τα πιάτα, το αυτοκίνητο, να τακτοποιήσουν τα πλυμένα ρούχα, να απλώσουν, να ετοιμάσουν ένα μικρό και εύκολο γεύμα, να πετάξουν την σακούλα των σκουπιδιών στον μεγάλο κάδο, αλλά και να διαβάσουν ή να φροντίσουν τα μικρότερα αδέρφια τους αν παραστεί ανάγκη, πάντα όμως με την επίβλεψη των γονιών τους.
Διαθέτει, λοιπόν, πολλαπλό όφελος η ενασχόληση των παιδιών με το σπίτι. Θα εκπλαγούμε στα αλήθεια διαπιστώνοντας πόσο πολύ το απολαμβάνουν, όταν βέβαια ο διαμοιρασμός των εργασιών γίνεται με βάση τις δυνατότητές τους αλλά και με διασκεδαστικό τρόπο. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως προτεραιότητα είναι η προσφορά τους και σε δεύτερο χρόνο η πραγματική καθαριότητα του σπιτιού από εκείνα. Με αυτή τη λογική, εξάλλου, είναι απαραίτητο να έχουμε αποδεχθεί και το ενδεχόμενο του λάθους, το οποίο πάντα πρέπει να συνοδεύεται από θετική ενίσχυση και αναγνώριση της προσπάθειας και όχι τόσο του αποτελέσματος.
Back to view all